Bu mezarlara, tekke ve zaviyeler kapanmadan önce, semahaneden geçilirdi ve üstü kapalıyıdı. Tarihi ve kültürel değerlere duyarsız yapılan restorasyonlarla, bu türbeler semahanenin dışında bırakılmıştır. Bunlar Mevlevi şeyhi Hacı Hasan Hüsü Dede ve babası; oğulları Şemseddin Efendi ve son post-nişin Bahaeddin Dede'ye aittir. Birinci mezar, Hasan Hüsni Dede’nin babası hayır ve hasenat sahibi, Çürükoğlu Hacı Hafız Hüseyin Efendi’nin kabridir. Vefatı 1865 yılıdır.
İkinci mezar, Eskişehir Mevlevi ve Kâdiri Şeyhi Dersiâm ve Mesnevihan Hacı Hasan Hüsni Dede’nin kabridir. Hasan Hüsni Dede, Eskişehir’de tanınan bir aile olan Duru Ailesi’nin büyük babalarıdır [d.1830-ö.1908]. Bu iki mezarın ortasına dikilen orijinal mezar taşı Çürükoğlu Hacı Hafız Hüseyin Efendiye aittir.
Diğer mezar, Mevlevi Alayı ile Kanal Harekatına katılıp hastalanarak Şam’da vefat eden Hasan Hüsni Dede’nin oğlu Şemseddin Efendi’nindir. Son mezar ise, Hasan Hüsni Dede’nin küçük oğlu ve Eskişehir Mevlevihanesi son postnişini Bahaeddin Dede'ye ait olan kabirdir.
Mevlevi mezar taşlarında sikkeden sonra kitâbe içerisinde “Hu” veya “Yâ Hu” ifadeleri mezar taşı sahibinin Mevlevi olduğunu gösterir. Kitabelerde ayrıca, Tarîkat-ı Mevlevîyyeden, Sülâle-i Hazret-i Mevlâna, Tarîkat-ı Aliyye veya Mevlevîyyeden gibi ifadeler, ölenin Mevlevi olduğunun ifadesidir. Yine kitabelerde geçen Çelebi, Dede, Şeyh, Hücre-nişin, Mesnevihan, Pazarcı Derviş ve Türbedar gibi sıfatlar da, Hakka yürüyenin görevini belirtir.
Eskişehir Mevlevihanesi hamuşanında meftun Mevlevihanede hizmet etmiş büyüklerimizden başka, Odunpazarı Bademlik'te bulunan mezarlıkta bir çok Mevlevi kabri bulunmaktadır. Allah hepsine rahmet eylesin! Huuuu!
Eskişehir Mevlevihanesi kitabından alıntı
Fotoğraf: Eskişehir Mevlevihanesi post-nişinlerinden Hasan Hüsni Dede ve babasının kabirleri. Eskişehir Mevlevihanesi Hamuşanı, Kurşunlu Külliyesi, Odunpazarı, Eskişehir